Gezond sporten
Sportievak vzw wil borg staan voor gezond sporten, zowel in de wekelijkse trainingen en activiteiten in de aangesloten sportclubs als tijdens de activiteiten georganiseerd door de federatie in het kader van de basisopdrachten en facultatieve opdrachten.
De aangesloten sportclubs hebben een puur recreatief aanbod, een klein aantal clubs nemen ook deel aan een recreatieve competitie. Het gezondheidsbevorderende aspect wordt hierbij steeds benadrukt. Ook de activiteiten van de federatie (sportdagen, sportkampen,…) hebben steeds een recreatief karakter.
De federatie en aangesloten clubs onderschrijven een aantal basisprincipes en zien er op toe dat de sport steeds aangeboden wordt op een medisch verantwoorde manier. De focus wordt gelegd op de controle van de randvoorwaarden en het opleggen van een aantal verplichtingen om het volledige sportaanbod op een medisch verantwoorde manier te kunnen organiseren.
- Gezond Sporten als kwaliteitslabel zien.
- Sensibiliseren: door overleg de clubs en leden actief betrekken en laten nadenken over gezond sporten.
- Clubs en federatie hebben een “voorbeeldfunctie” en dienen hun verantwoordelijkheid op te nemen.
Basisvoorwaarden voor de clubs zijn opgenomen in de jaarlijkse verplichtingen bij aansluiting. Deze principes zijn ook van toepassing op de activiteiten die de federatie zelf organiseert.
Standpunt van de federatie inzake sportmedische keuring, preventief sportmedisch onderzoek
De aangesloten clubs worden volgens hun sporttak ingedeeld in verschillende categorieën.
Frequentie van preventief sportmedisch onderzoek:
Het advies van de federatie aan de aangesloten clubs is om een jaarlijks preventief medisch onderzoek te eisen van de leden. Twijfel je als club of sporter om al dan niet een medische keuring te ondergaan, raadpleeg dan www.sportkeuring.be voor meer info!
Clubs met leden uit categorie 3 en 4, evenals competitieve leden uit categorie 1 en 2 worden door de federatie verplicht een jaarlijks sportmedische controle te vragen aan hun leden. Voor de overige leden kan de club zelf beslissen of het medisch attest al dan niet wordt opgevraagd bij de leden.
Deelnemers aan en begeleiders van activiteiten van de federatie: voor activiteiten die langer dan één dag duren (oa sportkampen) wordt consequent een medisch attest opgevraagd.
Na een letsel of sportblessure moet alvorens sporthervatting telkens een genezingsattest bezorgd worden aan de verzekeringsmaatschappij.
Inhoud preventief sportmedisch onderzoek
De inhoud van sportmedische geschiktheid wordt bepaald door de individuele arts, die oordeelt of het betrokken lid al dan niet geschikt is om deze sportdiscipline uit te oefenen. Er is geen opgelegde inhoud door de federatie, waardoor dit veelal een preventieve gezondheidscontrole is.
Controle op de randvoorwaarden voor een medisch verantwoorde sportbeoefening
Bepalen van leeftijdsgrenzen
- iedere club bepaalt zelf de leeftijdsgrenzen, dit ifv de sporttak, doelgroep,..
- indien er wijzigingen zijn in hun bepalingen over de leeftijdsgrenzen, moet dit jaarlijks bij heraansluiting gemeld worden aan de federatie
- als er jeugdleden deelnemen aan competities, wordt er steeds deelgenomen in competities tegen leeftijdsgenoten
- op de activiteiten van de federatie worden de leeftijdsgrenzen bepaald per activiteit. Hierbij wordt gestreefd naar een homogene leeftijdsgroep
Streven naar kwaliteitsvolle begeleiding, bij voorkeur door sporttechnisch gediplomeerde lesgevers.
Opleiding: voor alle activiteiten (clubs, federatie) wordt gestreefd naar een aangepast opleidingsniveau van trainers en begeleiders om de sporters op een aangepaste, verantwoorde wijze te kunnen begeleiden.
Hiertoe stimuleert de club en federatie de lesgevers/trainers om zich bij te scholen. Zie bijscholingen en opleidingen met vermelding van erkende bijscholingen via Sportac, VTS,….
De federatie organiseert jaarlijks een aantal sporttechnische bijscholingen. Hierbij wordt er eveneens ingezet op algemene thema’s, dit gezien de diversiteit in de aangesloten sportclubs.
- rugvriendelijk bewegen
- EHBO
- op stap naar meer beweging
- stoelgymnastiek
Bij de aanstelling van lesgevers neemt de federatie een voorbeeldfunctie op en worden steeds begeleid door sporttechnisch gediplomeerde lesgevers (initiator, trainer B/A, bachelor of master LO).
Preventie van sportletsels en overbelasting, minimumnormen inzake medisch, paramedisch en psychologische begeleiding
Waar mogelijk worden deelnemers en sporters geïnformeerd hoe ze sportletsels kunnen voorkomen: met relevante informatie over medische verantwoorde sportbeoefening wil de federatie de clubs en leden informeren, begeleiden en ondersteunen om hun sporters goed te begeleiden.
Zowel in clubs als op eigen activiteiten wordt de nodige EHBO voorzien ter behandeling van mogelijke letsels.
Opmaak van een veiligheidsdraaiboek bij evenementen (ifv noodzakelijkheid)
Gebruik van een geschikte accommodatie en materiaal:
- Clubs dienen er op toe te zien dat de accommodatie en gebruikte sportmateriaal steeds in overeenstemming is met de doelgroep, sport,…
- Ook tijdens de eigen activiteiten van de federatie worden de deelnemers geïnformeerd over het gebruikt van aangepast sportmateriaal. Zo worden bv. snowboarders door de federatie verplicht om polsbeschermers te dragen. Hierop wordt strikt toegezien door de lesgevers.
Indien noodzakelijk wijst de club zijn leden door voor een gepaste medische, paramedische en psychologische begeleiding.
Doping (nultolerantie)
Er is een nultolerantie voor dopingpraktijken. Clubs dienen steeds medewerking te verlenen aan eventuele controles. Inbreuken i.v.m. doping moeten gemeld worden (meldingsplicht) aan de federatie en leiden automatisch tot uitsluiting van het lid.
Informatiedoorstroming
De federatie zorgt voor de nodige informatiedoorstroming (vanuit federatie/overheid) over MVS naar de aangesloten sportclubs en hun leden, trainers en bestuursleden.
Voor de clubs en trainers is er een online infotheek ter beschikking. Hierin staat er heel wat informatie over gezond sporten.
Informatiedoorstroming via nieuwsbrieven en website ter bewustmaking voor belang van gezond sporten)
Door het optimaliseren van het club- en trainersbestand slaagt de federatie er in om gerichter te communiceren naar de verschillende actoren. Zo worden bv. VTS-opleidingen, VSF-bijscholingen, sporttakgerichte informatie,… rechtstreeks naar de betrokken trainers en bestuurders verzonden.
Relatieve sportmedische gezondheidscriteria
Elke sportdiscipline heeft zijn specifieke eisen en houdt eigen risico’s in.
De aangesloten clubs houden rekening met de contra-indicaties om hun sport te beoefenen. Bekijk de pdf.
Waarborgen van de fysieke integriteit en het psychisch welzijn van de sporter
Inbreuken dienen gemeld te worden aan de federatie, waarna gezocht wordt naar doelmatige initiatieven en gepaste maatregelen.
Clubs die risicovechtsporten beoefenen dienen dit te melden aan de federatie. Onder risicovechtsporten wordt verstaan: sporten waarbij bepaalde technieken toegestaan zijn om aan de tegenstander slagen of stoten toe te dienen met de intentie de fysieke en psychische integriteit van de tegenstander te verminderen.
Deze clubs dienen de gedragscode Risicovechtsport te onderschrijven! Samen met het Risicovechtsportplatform wordt er binnen de club gekeken hoe de sport op een medisch verantwoorde manier kan uitgeoefend worden.
